Kıdem Tazminatında Zaman Aşımına Dikkat!
K
Kıdem tazminatında ve yıllık izin ücretlerinde zaman aşımı süresi 2017 yılında değiştirildi. Daha önce 10 yıl olan zaman aşımı süresi 5 yıla indirildi. Ancak, 2017’den önce sona eren iş sözleşmeleriyle ilgili 10 yıllık zaman aşımı hükümleri kısmen belirli koşullarla devam ediyor. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, işçi alacaklarında uygulanan zaman aşımında dikkat edilmesi gereken ayrıntıları yazdı
İşçi alacaklarında zaman aşımı süresi 2017 yılına kadar iki
türlü uygulanıyordu. Ücret ödemelerinde zaman aşımı süresi öteden beri beş yıl
olarak uygulanmaktadır. Buna karşılık yıllık izin ücreti ile kıdem tazminatı ve
diğer tazminatlarda zaman aşımı 2017 öncesinde 10 yıl idi.
25 Ekim 2017 tarihinde yürürlüğe giren İş Mahkemeleri Kanunu
ile 4857 Sayılı İş Kanunu’na zaman aşımı konusunda Ek 3. Madde eklendi. Buna
göre, hangi kanuna tabi olursa olsun yıllık izin ücreti ve maddede sayılan
tazminatların zamanaşımı süresi 5 yıl olarak belirlendi. Söz konusu tazminatlar
kıdem tazminatı, iş sözleşmesinin bildirim şartına uyulmaksızın feshinden
kaynaklanan ihbar tazminatı, kötüniyet tazminatı ve iş sözleşmesinin eşit
davranma ilkesine uyulmaksızın feshinden kaynaklanan tazminatlar olarak
sıralandı. Tüm bu tazminatlarda zamanaşımı süresi 5 yıl ile sınırlandırıldı.
Daha Önce İşten Ayrılanlar İçin Geçiş Var
Kıdem tazminatıyla ilgili yeni düzenleme 25 Ekim 2017
tarihinden sonra işten ayrılanlar için zamanaşımı süresini 5 yıla indirdi. Bu
tarihten önce işten ayrılanlar için ise geçici madde ile geçiş süreci
belirlendi.
Buna göre, Ek Madde 3 hükümleri, kıdem tazminatı ve yıllık
izin ücretlerinde 25 Ekim 2017 tarihinden sonra biten iş sözleşmelerinde
uygulanıyor. Yukarıda sıraladığım, Ek Madde 3’te yer alan yıllık izin ücreti ve
tazminatlar için 25 Ekim 2017 tarihinden önce işlemeye başlamış bulunan
zamanaşımı süreleri, eski kanuna tabi olmaya devam edecek. Yani on yıl olarak
uygulanmaya devam edecek. Ancak, zamanaşımı süresinin henüz dolmamış kısmı 25
Ekim 2017 tarihinden sonra 5 yılı aşamayacak.
Biraz karışık gibi göründüğünün farkındayım. Örneklerle
açıklamaya çalışacağım. 26 Ekim 2012 ile 25 Ekim 2017 tarihleri arasında işten
ayrılan kişiler için yıllık izin ücreti ve kıdem tazminatında zaman aşımı
süresi 25 Ekim 2022 tarihine kadar devam edecek. 26 Ekim 2011 tarihinde işten
ayrılan kişi için zaman aşımı süresi ise 25 Ekim 2021 tarihinde dolacak. 26
Ekim 2015 tarihinde işten ayrılan kişi için zaman aşımı süresi de 25 Ekim 2022
tarihinde sona erecek.
Özetlemek gerekirse, 25 Ekim 2017 tarihinden önce işten
ayrılanların yıllık izin ücreti ve kıdem tazminatında zamanaşımı 25 Ekim 2022
tarihine kadar devam edebilecek.
Zamanaşımı Ne Zaman Başlar?
Kıdem ve ihbar tazminatlarında zamanaşımı, iş sözleşmesinin
feshedildiği tarihte başlar. Kullanılmayan yıllık izin ücretleri, iş akdi
feshedilmeden ödenemez. Bu nedenle, yıllık izin ücretlerinde de zamanaşımı, iş
akdinin sona erdiği, yani işten ayrılma tarihinde başlar.
Fazla mesai alacaklarında ise zamanaşımı, alacak davasının
açıldığı tarihten geriye doğru 5 yıl önceki tarihte başlar. Örneğin, 28 Ocak
2021 tarihinde işten ayrılan bir kişi, en fazla 28 Ocak 2016 tarihine kadar
olan döneme ait fazla çalışma ücretlerini talep edebilir. İşçi işveren alacak
davalarında öncelikle arabulucuya başvurma zorunluluğu bulunuyor. Arabulucuya
başvuru tarihi baz alınarak son beş yılın fazla mesai ücreti talep edilebilir.
Daha eski tarihlere ait fazla mesai ücretlerini talep etme hakkı bulunmuyor.
Bu arada şunu da vurgulamakta yarar var. Zamanaşımını
doldurduktan sonra dava açılmasının önünde bir engel bulunmuyor. Yargıtay’a
göre (9. H.D. Esas No: 2016 / 21854, Karar no: 2020 / 7673), zamanaşımı
mahkemece kendiliğinden göz önünde tutulamaz. Hakim, zamanaşımı süresi dolduğu
gerekçesiyle talebi kendiliğinden reddedemez. Ancak işveren zamanaşımı def’i
talebinde bulunursa, yani zamanaşımı süresinin dolduğunu iddia ederse hakim
işçinin talebini reddedebilir.
kaynak: habertürk
Yorum Gönder